Ακούμε πραγματικά τα παιδιά μας; - Ενσυναίσθηση

Ενσυναίσθηση: ακούμε πραγματικά τα παιδιά μας;

  Ακούμε πραγματικά και με ενσυναίσθηση τα παιδιά μας ή μπλοκάρουμε τα συναισθήματα τους; Πολλές φορές νομίζουμε ότι ακούμε τα παιδιά μας όταν μας μιλάνε, αλλά είτε άλλες σκέψεις έχουν κατακλύσει το μυαλό μας και ουσιαστικά η προσοχή μας είναι στραμμένη αλλού, είτε εστιάζουμε στο α΄επίπεδο επικοινωνίας (τις λέξεις), χάνοντας την ουσία, το ποια ανάγκη προσπαθεί το παιδί να μας επικοινωνήσει.

  Αν νομίζετε ότι ακούτε το παιδί σας, τότε προσέξτε: έχετε βλεμματική επαφή μαζί του την ώρα που μιλάει; Η βλεμματική επαφή, μπορεί να φαίνεται κάτι απλό αλλά είναι πολύ σημαντικό για την ανθρώπινη επικοινωνία γενικά. Μία από τις κυριότερες αιτίες για τις οποίες μπορεί να μην ακούμε τα παιδιά είναι όταν δικοί μας φόβοι ή ανασφάλειες παρεμβάλλονται στην επικοινωνία μας μαζί τους. Κάποιες φορές φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τα έντονα συναισθήματα των παιδιών μας, οπότε με τις απαντήσεις μας τα μπλοκάρουμε.

  Για παράδειγμα όταν το παιδί μας κλαίει κι εμείς δεν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε, μπορεί να πούμε: “Έλα, μην κλαις! Δεν έγινε τίποτε! Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου!” ή ” Δεν συμβαίνει τίποτε για το οποίο πρέπει να αναστατωθούμε! Όλα καλά!” Οι παραπάνω αποκρίσεις μας, έχουν ως αποτέλεσμα να λογοκρίνουν και να ακυρώνουν το συναίσθημα του παιδιού, κάνοντας το να νιώθει ματαίωση και απογοήτευση! Ποιες άλλες δικές μας αντιδράσεις σε καταστάσεις δυσάρεστες για τα παιδιά δεν τα βοηθάνε, αλλά αντίθετα μπλοκάρουν τα συναισθήματα τους;

  Όταν α) προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε το συναίσθημα τους: “Μην κλαις. Δεν βλέπεις ότι το άλλο παιδί δεν ήθελε να σε χτυπήσει;” 

β) χρησιμοποιούμε την τεχνική της απόσπασης προσοχής: “Μην κλαις. Θες να σου πω κάτι αστείο που έγινε σήμερα;”

  γ) ακυρώνουμε το παιδί: ” Έπρεπε να το είχες καταλάβει. Ξεπέρασε το. Μην απογοητεύεσαι”,

 δ) κρίνουμε το παιδί: “Μην είσαι χαζός.”,

 ε) του βάζουμε μια ταμπέλα: “Τώρα γίνεσαι υπερβολικός”.

Μπορεί να μας φαίνεται ότι δεν επιδρά κάπως στην ψυχολογία του παιδιού, καθώς με μια πρώτη ματιά δεν έχουν άμεσο στόχο να βλάψουν το παιδί. Ουσιαστικά όμως δεν βοηθούν το παιδί να νιώσει ότι το ακούν και το κατανοούν τα πρόσωπα αναφοράς του, οι γονείς του δηλαδή! Αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει, είναι το παιδί να νιώθει ότι τα άσχημα συναισθήματα δεν είναι αποδεκτά! Όταν προσπαθούμε να κάνουμε ένα αναστατωμένο παιδί να χαμογελάσει προσπερνώντας και μη δίνοντας ουσιαστικά σημασία σε ό,τι το αναστάτωσε, το κάνουμε να νιώθει περισσότερο θυμό και δυσφορία.

  Τα πράγματα μπορεί να γίνουν καλύτερα αρκεί να συνειδητοποιήσουμε τις παγίδες στις οποίες πέφτουμε και να τις αποφεύγουμε! Πριν βιαστούμε να δώσουμε μια συμβουλή στα παιδιά μας στο πώς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που τα δυσκολεύει, ας τα ρωτήσουμε πρώτα τι θα ήθελαν από εμάς! Το πιο σημαντικό από εμάς είναι να νιώθουν ότι ακούμε πραγματικά αυτό που τα απασχολεί. Γιατί μόνο αν νοιαζόμαστε και ακούμε πραγματικά θα νιώσουμε τις ανάγκες τους και το μήνυμα που προσπαθούν να μας μεταφέρουν πίσω από τις λέξεις που χρησιμοποιούν.

Μαθαίνοντας στο παιδί μας την ώρα!

Μαθαίνοντας στο παιδί μας την ώρα!

Το παιδί μας μεγαλώνει και έρχεται η στιγμή να μάθει την έννοια του χρόνου. Προτού όμως μάθει να διαβάζει την ώρα θα πρέπει να έχει αποκτήσει εμπειρία, ωριμότητα και να έχει κατανοήσει το περιβάλλον του.

Πριν από την ηλικία των δύο ετών το παιδί γνωρίζει μόνο έναν χρόνο, το παρόν! Όταν ζητήσει κάτι το θέλει αμέσως. Μεταξύ δύο και τριών ετών οι έννοιες «σε λίγο» και «αργότερα» αρχίζουν να του γίνονται κατανοητές και έτσι μπορεί να περιμένει χωρίς απογοήτευση μέχρι να πραγματοποιηθεί η επιθυμία του. Στα τρία του χρόνια αρχίζει να κατανοεί λέξεις όπως «αύριο» και «χθες» και περίπου στην ηλικία των έξι-επτά ετών ο χρόνος αρχίζει να του γίνεται απόλυτα αντιληπτός. Θα ξεκινήσει να διαβάζει αριθμούς, να μετρά και τότε θα μπορεί πλέον να μάθει την ώρα χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.

Βοηθήστε το παιδί σας στην εκμάθηση του χρόνου

Σας παραθέτουμε μερικές χρήσιμες ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας να προσανατολιστεί μέσα στο χρόνο:

·         Συνδέστε τις ημέρες της εβδομάδας με συγκεκριμένες δραστηριότητες: π.χ. την Δευτέρα θα πάμε στο πάρκο, την Τρίτη θα πάμε για ψώνια κλπ.

·         Μιλήστε στο παιδί σας για τις δραστηριότητες του επιμένοντας σε χρονικούς προσδιορισμούς και αλληλουχία. Π.χ. «πριν πάμε για ψώνια θα περάσουμε από το σπίτι της γιαγιάς και μετά θα φάμε κολατσιό».

·         Όταν βλέπει κινούμενα σχέδια ή του διαβάζετε ένα παραμύθι βοηθήστε το να κατανοήσει πως συνδέονται χρονικά τα γεγονότα μεταξύ τους.

·         Αγοράστε του ένα ωραίο μεγάλο ημερολόγιο και κρεμάστε το στο δωμάτιο του. Εξηγήστε του ότι πρέπει να διαγράφει κάθε μέρα που περνάει και μετρήστε μαζί τις μέρες που απομένουν μέχρι τα γενέθλια του ή τις διακοπές.

Διαβάζοντας την ώρα

Μόλις το παιδί μάθει να διαβάζει αριθμούς είναι έτοιμο να διαβάσει και την ώρα σε ένα αναλογικό ρολόι. Tο πρώτο στάδιο είναι να του μάθετε τι σημαίνει ένα δευτερόλεπτο, ένα λεπτό, μία ώρα.

·         Ένα λεπτό; Είναι όσο χρειάζεται ο δείκτης των δευτερολέπτων να κάνει έναν πλήρη κύκλο, όσο διαρκεί μία αγκαλιά.

·         Ένα δευτερόλεπτο; Όσο σου παίρνει να πεις «ουφ»!

·         Μία ώρα; Ένας κύκλος του λεπτοδείκτη όσο διαρκεί μία βόλτα στο πάρκο.

Το δεύτερο στάδιο είναι να το κάνετε να προσέχει κάποιες ιδιαίτερες ώρες που έχουν νόημα για την καθημερινή του ζωή όπως στις δώδεκα που οι δείκτες θα είναι ψηλά θα έρθεις να φάμε. Τέλος, κατασκευάστε μαζί ένα μεγάλο ρολόι από χαρτόνι και εκτός από τους αριθμούς γράψτε πάνω τους όρους «και τέταρτο», «παρά τέταρτο», «και μισή» κλπ. Εξηγήστε του πως λειτουργεί και παίξτε παρέα.

Τι να κάνω εάν το παιδί μου δυσκολεύεται να μάθει την ώρα;

Για τα παιδιά η έννοια του χρόνου είναι κάτι που τα μπερδεύει πολύ στην αρχή και δυσκολεύονται να διαβάσουν ένα ρολόι. Ξεκινώντας όμως το σχολείο αρχίζουν να κατανοούν όλο και περισσότερα για τον χώρο, χρόνο κλπ. Παιδιά που δυσκολεύονται ή αδυνατούν στη σχολική ηλικία να διαβάσουν την ώρα πιθανόν να παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες ή δυσλεξία. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποια δυσκολία συμβουλεύουμε τους γονείς να επισκεφτούν έναν Ειδικό προκειμένου να τους συμβουλεύσει και να τους καθοδηγήσει.

πηγή: www.mandou.gr 

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΡΑ..

Πρώτες μέρες στο σχολείο!

Τα σχολεία ανοίγουν σε μερικές μέρες και πολλές μαμάδες μας έχουν καλέσει γεμάτες ανησυχία για τις πρώτες μέρες στο σχολείο. Ψυχραιμία υπομονή και αγάπη, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο αυτό που ονομάζεται άγχος αποχωρισμού. Το άγχος αποχωρισμού είναι ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό φαινόμενο στη ζωή ενός παιδιού. Συνήθως εμφανίζεται στον 6ο μήνα της ζωής, όπου το μωρό δυσανασχετεί όταν δεν βλέπει τους γονείς του και συνεχίζει να υφίσταται μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Το άγχος αυτό μειώνεται σταδιακά με το μεγάλωμα, καθώς το παιδί αποκτά την βεβαιότητα ότι, ακόμα κι αν η μητέρα φύγει προσωρινά, δεν «χάθηκε», υπάρχει και θα ξαναγυρίσει. Ωστόσο, μπορεί να αναζωπυρώνεται, όταν το παιδί ή όλη η οικογένεια περνάει κάποιες δύσκολες καταστάσεις ή αλλαγές, όπως είναι η έναρξη του σχολείου.

Η πρώτη φορά στο σχολείο αποτελεί σημαντική αλλαγή στη ζωή του παιδιού και της οικογένειας. Οι πρώτες μέρες συχνά συνοδεύονται από κλάματα, έντονα συναισθήματα και ψυχική κούραση, τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς, οι οποίοι έρχονται σε επαφή, συνειδητά ή ασυνείδητα, με τις δικές τους εμπειρίες αποχωρισμού.

 Είναι απόλυτα φυσιολογικό λοιπόν, να υπάρξουν αρκετές δυσκολίες προσαρμογής στο ξεκίνημα – δυσκολίες που χρειάζονται από τους γονείς υπομονή μέχρι ο νέος μαθητής να προσαρμοστεί πλήρως στο καινούριο γι’ αυτόν περιβάλλον. Συγκεντρώσαμε λοιπόν κάποιες πρακτικές ιδέες που μπορούν να βοηθήσουν στο πρώτο αυτό κρίσιμο διάστημα της ενσωμάτωσής του στη σχολική πραγματικότητα:

Επισκεφτόμαστε με το παιδί το σχολείο πριν την επίσημη έναρξη των μαθημάτων.

Μία ή και περισσότερες επισκέψεις με το παιδί στο χώρο του σχολείου λίγο πριν την έναρξη των μαθημάτων μπορούν ν’ αποδειχτούν πολύ χρήσιμες. Θα δει το προαύλιο, τις αίθουσες, τους υπόλοιπους χώρους κι εάν είναι εφικτό θα μιλήσει για λίγο με τη δασκάλα του. Έτσι το παιδί θα αποκτήσει μία αρχική εξοικείωση με το χώρο – σημαντική ενόψει της “επίσημης πρώτης”.

 Συζήτηση με το παιδί.

Στις συζητήσεις με το παιδί στο διάστημα πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς καλό είναι να μπαίνει σταδιακά το θέμα “σχολείο”. Ας μιλήσουμε με το παιδί, ας μοιραστούμε τις ανησυχίες και τις απορίες του κι ας του δώσουμε ακριβείς πληροφορίες – που να ανταποκρίνονται δηλαδή στην πραγματικότητα που θα συναντήσει μετέπειτα. Μπορείτε επίσης να μοιραστείτε με το παιδί σας τις δικές σας εμπειρίες από το σχολείο. Φροντίστε να επιλέξετε τις πιο αστείες και ευχάριστες μην διστάσετε όμως να ομολογήσετε πως την πρώτη μέρα είχατε κι εσείς άγχος και φόβο για το άγνωστο, συναισθήματα όμως που, όπως θα του εξηγήσετε, είναι φυσιολογικά και απολύτως αποδεκτά. Τονίστε του επίσης πως πολύ γρήγορα τα ξεχάσατε, κάνατε καινούργιους φίλους και συμπαθήσατε τη δασκάλα σας.

Ελέγχουμε το δικό μας άγχος και δεν το μεταδίδουμε στο παιδί.

Είναι αναμενόμενο να μας διακατέχει άγχος και ανησυχία για τις πρώτες ημέρες του παιδιού μας στο σχολείο. Είναι μία καινούρια πραγματικότητα και γι’ αυτό και για εμάς. Είναι όμως πολύ σημαντικό να φροντίσουμε να μην του μεταδώσουμε αυτήν την ανησυχία.

Αγοράζουμε τα σχολικά είδη παρέα.

Η διαδικασία της αγοράς των απαραίτητων σχολικών ειδών για την πρώτη τάξη είναι μία πολύ ευχάριστη διαδικασία στην οποία το παιδί πρέπει να έχει κύριο ρόλο. Διαλέγουμε παρέα τη τσάντα, τα μολύβια κι όλα τα υπόλοιπα απαραίτητα, αφήνοντάς το να βάλει τις δικές του πινελιές γούστου.

Το συνοδεύουμε την πρώτη ημέρα στο σχολείο και παραμένουμε εκεί για λίγη ώρα.

Η παρουσία μας εκεί  θα το βοηθήσει ιδιαίτερα, δίνοντας του ένα αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς την πρώτη του ημέρα σ’ ένα ολοκαίνουριο, άγνωστο γι’ αυτό περιβάλλον. Προσοχή μόνο να μην το παρακάνουμε γιατί το παιδί μας θα πρέπει από ένα σημείο και μετά να βρει μόνο του το δρόμο του στη σχολική κοινότητα.

Τι να κάνουμε όταν κλαίει;

  Όταν τις πρώτες μέρες, το παιδί ξεκινάει για το σχολείο κλαίγοντας, του μιλάμε καθησυχαστικά, το διαβεβαιώνουμε για την αγάπη μας και ότι θα επιστρέψουμε να το πάρουμε σύντομα, χωρίς να κάνουμε θέμα το γεγονός ότι το παιδί κλαίει. Να το αποχαιρετίσουμε με αποφασιστικότητα, δείχνοντάς του ότι εμπιστευόμαστε την ικανότητά του να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Όταν το παιδί κλαίει πολύ, καλό είναι να απομακρυνθούμε, αντί να παραμείνουμε προσπαθώντας να το ηρεμήσουμε, γιατί έτσι το πρόβλημα εντείνεται.

  Είναι πολύ πιθανό το παιδί μας να διαμαρτυρηθεί για σωματικούς πόνους, ότι πονάει η κοιλιά του η το κεφάλι του. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να ακούσουμε το παιδί με προσοχή, να το καθησυχάσουμε, να μετριάσουμε την ανησυχία του και να του πούμε ότι θα πάει στο σχολείο.

Τέλος, ας έχουμε κατά νου και κάτι ακόμη:  είναι πολύ πιθανό το πρώτο διάστημα ν’ αντιμετωπίσουμε αρκετά προβλήματα με την προσαρμογή του παιδιού μας στη νέα πραγματικότητα. Πρέπει να έχουμε υπομονή και να σταθούμε δίπλα του μέχρι να τα ξεπεράσει και να ενταχθεί πλήρως στη σχολική καθημερινότητα. Κι ας μη μας βασανίζουν ερωτήματα του τύπου ”γιατί το δικό μου παιδί δυσκολεύεται τόσο να προσαρμοστεί ενώ ο συμμαθητής και φίλος του ‘…..’ τα κατάφερε πολύ πιο γρήγορα”. Να θυμόμαστε ότι κάθε παιδί έχει το δικό του απόλυτα ξεχωριστό χαρακτήρα και θέλει το δικό του χρόνο για να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις.

Το παιδί στην Α' Δημοτικού.

Το παιδί στην Α' Δημοτικού.

H πρώτη δημοτικού είναι κομβικό σημείο στη ζωή των παιδιών, αφού βρίσκονται αντιμέτωπα με μία νέα πραγματικότητα. O φόβος και η ανασφάλεια κάνει κάποια από αυτά να παρουσιάζουν άρνηση για το σχολείο. Πώς πρέπει να το χειριστούν γονείς και δάσκαλοι;Το πρώτο κουδούνι της σχολικής τους ζωής χτύπησε πριν από μία εβδομάδα. Τα περίπου 100.000 παιδιά της Α’ δημοτικού βρέθηκαν αντιμέτωπα με τη νέα πραγματικότητα. Έκατσαν πρώτη φορά στα θρανία του «μεγάλου σχολείου» και εκεί θα γνωρίσουν σιγά - σιγά τον καινούργιο τους δάσκαλο, άλλους συμμαθητές, νέα βιβλία.

Με υπομονή

Τα «πρωτάκια» καλούνται να αντεπεξέλθουν στα καινούργια τους σχολικά καθήκοντα και κάτι τέτοιο χρειάζεται υπομονή και επιμονή τόσο από την πλευρά των γονέων όσο και από τον δάσκαλο.Η προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον δεν είναι εύκολη υπόθεση για όλους. Τα «πρωτάκια» καλούνται να αντεπεξέλθουν στα καινούργια τους σχολικά καθήκοντα και κάτι τέτοιο χρειάζεται υπομονή και επιμονή τόσο από την πλευρά των γονέων όσο και από τον δάσκαλο.
«Η πρώτη δημοτικού είναι κομβικό σημείο στη ζωή μας γιατί σηματοδοτείται η αρχή των σχολικών καθηκόντων και απαιτήσεων για το παιδί. Θα αρχίσει δηλαδή σταδιακά να αποκτά συστηματικές γνώσεις που θα γίνονται με την πάροδο του χρόνου πολύπλοκες και κάποιες φορές ενδεχομένως δεν θα είναι και ιδιαίτερα ευχάριστες για το ίδιο.

Αντιδράσεις
Συνήθως το παιδί μέσα σε δέκα, δεκαπέντε ημέρες έχει προσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον, επειδή έχει προηγηθεί η φοίτησή του στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο. Υπάρχουν όμως παιδιά, συνήθως εκείνα που είναι υπερπροστατευμένα, τα οποία αντιδρούν αρνητικά στην πρώτη τάξη», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» η Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος.
Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, το παιδί με την είσοδό του στο δημοτικό αλλάζει τις συνήθειές του με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να δημιουργηθεί άρνηση, ακόμη και φοβία, για το σχολείο.
Οι μικροί μαθητές περνούν από τον προφορικό λόγο στον γραπτό, είναι υποχρεωμένοι να κάθονται και να παρακολουθούν με προσοχή τον δάσκαλο, να μοιράζονται τον χώρο με πρόσωπα που δεν τους είναι οικεία και στο τέλος της ημέρας να παίρνουν «δουλειά» στο σπίτι.
«Υπάρχουν παιδιά τα οποία παρουσιάζουν άρνηση για το σχολείο. Αν και στις μέρες μας είναι λίγα τα περιστατικά αυτά γιατί τα περισσότερα παιδάκια έχουν συνηθίσει τη φοίτηση στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο, όταν συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως», προσθέτει η κ. Καππάτου.

Tα συμπτώματα και ο ρόλος των γονιών
1. Η άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους. Κατ’ αρχάς το παιδί παρουσιάζει έντονες αντιδράσεις άγχους ή πανικού στην προσπάθεια του γονιού να το πείσει να πάει στο σχολείο. Υπόσχεται ότι θα πάει την επόμενη μέρα για να κερδίσει χρόνο, κλείνεται στο δωμάτιο, κλαίει και ουρλιάζει. Πολλές φορές γίνεται επιθετικό προς τους γονείς του.
2. Σε μερικές περιπτώσεις διαμαρτύρεται για σωματικά συμπτώματα, όπως πόνους στην κοιλιά. Όταν οι γονείς το πηγαίνουν στον παιδίατρο δεν διαπιστώνουν κάτι οργανικό.
3. Μπορούν να παρατηρηθούν κι άλλα συμπτώματα, όπως εμετοί ή παλινδρόμηση σε προηγούμενο στάδιο όπως η ούρηση και οι νυχτερινοί εφιάλτες. Επίσης μπορεί να αρνείται να φάει. «Το άγχος του παιδιού παίρνει μια δραματική τροπή. Του δημιουργείται πανικός στην ιδέα ότι θα πάει σχολείο. Πολλές φορές αυτή η άρνηση απορρέει και από υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων. Ο γονιός πρέπει αμέσως να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Τα παιδιά με σχολική φοβία φαίνονται αρκετά εξαρτημένα και δεν είναι πολύ κοινωνικά. Οταν βρίσκονται μακριά από την οικογένεια είναι δειλά, συνεσταλμένα», εξηγεί η ψυχολόγος κ. Καππάτου.

πηγή: www.akappatou.gr

Κέντρο ΕνΣυναίσθηση - κέντρο Αυτισμού, Ειδικών Θεραπειών, Σπάρτη

Το καλοκαίρι τελειώνει και το έργο μας συνεχίζεται...

Στο κέντρο ΕνΣυναίσθηση, παρέχονται υπηρεσίες λογοθεραπείας - εργοθεραπείας - ειδικής διαπαιδαγώγησης - μουσικοθεραπείας, σε παιδιά και εφήβους με αναπτυξιακές διαταραχές.

Όλα τα προγράμματά μας βασίζονται στην Ανάπτυξη Καίριων Δεξιοτήτων (PRT), με εντυπωσιακά αποτελέσματα στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και ειδικότερα στον Αυτισμό.


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

• Πρώιμη παρέμβαση
• Ατομικά προγράμματα
• Ομαδικά προγράμματα
• Εκπαίδευση γονιών στο σπίτι
• Εξωτερικά προγράμματα

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο γονιός έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά σε όλες τις συνεδρίες καθώς παρευρίσκεται κατά τη διάρκεια της παρέμβασης και ταυτόχρονα εκπαιδεύεται.

Εξασκούμε τα παιδιά μας να εκτελούν ανάλογα το ηλικιακό και αναπτυξιακό τους επίπεδο μονές ή διπλές εντολές ή με ένα αντικείμενο ή σε αλληλουχία.

Για τους γονείς ωστόσο προτείνουμε μια μονή εντολή (με μια σύντομη οδηγία) εφ' άπαξ..
"Αγαπήστε χωρίς όρια τα παιδιά σας"..

Τηλέφωνο επικοινωνίας : 6949919511

Υπεύθυνη προγράμματος : Κυριακίδου Ελπίδα, εργοθεραπεύτρια

Διεύθυνση : 118 αρ. 37, Σπάρτη

Μία δασκάλα μιλάει για την αξία της ανθρώπινης επαφής στη διδασκαλία στα TED. - Με ελλ. υπότιτλους.

Μία δασκάλα μιλάει για την αξία της ανθρώπινης επαφής στη διδασκαλία στα TED. Με ελλ. υπότιτλους

Όταν, η επί 40 χρόνια δασκάλα, Ρίτα Πίρσον άκουσε μια συνάδελφό της να δηλώνει:«Δε με πληρώνουν για να συμπαθώ τα παιδιά», της απάντησε: «Ναι, αλλά τα παιδιά δε μαθαίνουν από ανθρώπους που δε συμπαθούν».

Πάνω σε αυτή την αρχή βασίζεται και η καταπληκτική ομιλία της εκπαιδευτικού κατά την οποία τονίζει ότι το πιο βασικό πράγμα στην διδασκαλία είναι η επαφή μεταξύ μαθητή και δασκάλου. Και δυστυχώς αυτό που είναι τελικά προαπαιτούμενο για να γίνει ένα μάθημα γόνιμο, είναι κι αυτό που θεωρείται δευτερεύον από τους εκπαιδευτικούς. Στην ομιλία της η Πίρσον μιλά για την ενσυναίσθηση και προτρέπει τους δασκάλους να «κατέβουν από την έδρα» και να αγγίξουν τις ψυχές των παιδιών.

Συνειρμική Σκέψη - Συμβουλές

H συνειρμική σκέψη είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη του εσωτερικού λόγου του παιδιού σας, της ικανότητας μάθησης, της κατανόησης, της ικανότητας έκφρασης και της αποτελεσματικότητας στην επίλυση προβλημάτων.

Ένα παιδί μικρής ηλικίας πλησιάζει τον πατέρα με το αγαπημένο της παραμύθι στα χέρια. Εκείνος ανασηκώνει το βλέμμα από το περιοδικό που διάβαζε μέχρι τη στιγμή εκείνη:

«Μπαμπά βιβλίο!», φωνάζει το παιδί όλο ενθουσιασμό, δείχνοντας το περιοδικό.

«Βιβλίο μου!», φωνάζει χαρούμενη απλώνοντας το χέρι της με το βιβλίο στο μέρος του πατέρα.

Το παιδί αρχίζει να γενικοποιεί – να μαθαίνει, δηλαδή, μια λέξη όπως είναι το βιβλίο που μπορεί να εκπροσωπήσει διαφορετικά πράγματα με κάτι κοινό μεταξύ τους. Τα παιδιά, αφού μάθουν να ονοματίζουν αντικείμενα και πράξεις σημαντικές για τα ίδια, ξεκινούν να σχηματίζουν συνειρμούς. Δημιουργούν συνδέσεις μεταξύ δύο πραγμάτων. Οι συνειρμικές δεξιότητες περιλαμβάνουν το ταίριασμα αντικειμένων, την ταξινόμηση, την περιγραφή και την οργάνωση.

Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει συνειρμικές δεξιότητες

Ακολουθήστε αυτές τις συμβουλές στην καθημερινότητά σας:

• Βοηθήστε το παιδί να ταιριάξει παρόμοια αντικείμενα.

Αφήστε το παιδί να σας «βοηθήσει» όταν μαζεύετε τα μαχαιροπίρουνα ή ξεχωρίζετε τα ρούχα, ώστε να μάθει να ταιριάζει αντικείμενα. Πείτε στο παιδί, «Δώσε μου ένα ίδιο σαν αυτό (κάλτσα, πουκάμισο, κουτάλι, πιρούνι)» ή «Βάλε μαζί όλα τα…(παντελόνια, μαχαίρια, κτλ.)». Αν το παιδί σας κάνει κάποιο λάθος (βάλει ένα πιρούνι μαζί με τα κουτάλια), ρωτήστε, «Αυτό είναι κουτάλι;» Βοηθήστε το παιδί να απαντήσει, «Όχι, αυτό δεν είναι κουτάλι». Έπειτα, μπορείτε να δείξετε στο παιδί σας και να πείτε, «Αυτό είναι πιρούνι. Πάει μαζί με τα πιρούνια, όχι με τα κουτάλια. Όλα αυτά εδώ είναι κουτάλια».

• Πώς να μάθετε στο παιδί να περιγράφει και να ταξινομεί βάσει ιδιοτήτων

Ιδιότητες είναι τα χαρακτηριστικά των αντικειμένων, απαραίτητα για την περιγραφή τους όπως είναι το μέγεθος, το χρώμα, η υφή, και το σχήμα. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, ζητήστε του να σας δώσει όλα τα κόκκινα πουκάμισα ή τα μικρά κουτάλια. Βοηθήστε το παιδί να ταξινομήσει τουβλάκια ή παιχνίδια βάσει χρώματος, σχήματος ή μεγέθους, ενώ παίζετε. Σε μια έξοδο στο σούπερμαρκετ, πείτε στο παιδί να σας βοηθήσει να βρείτε «μεγάλα, κόκκινα μήλα σαν αυτό εδώ», ή «Θέλουμε τη σούπα στις άσπρες κονσέρβες, όχι στις κόκκινες».

• Βοηθήστε το παιδί να μάθει να χωρίζει σε κατηγορίες

Αφιερώστε χρόνο στην παρατήρηση καταλόγων μαζί με το παιδί σας. Ενώ κοιτάζετε εικόνες με έπιπλα, μπορείτε να υποβάλλετε ερωτήσεις στο παιδί όπως, «Ποιο πάει στην κρεβατοκάμαρα;» και «Σε ποιο μπορείς να καθίσεις;» Βοηθήστε το παιδί να δημιουργήσει συνειρμούς μεταξύ των αντικειμένων και της συνηθισμένης θέσης και λειτουργίας τους.

Στη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, βοηθήστε το παιδί σας να περιγράψει και να κατηγοριοποιήσει φαγητά μαζί σας. Πείτε, «Μμμμ, μου αρέσει το καλαμπόκι! Είναι κρέας ή λαχανικό;», «Δείξε μου το τραγανιστό (πράσινο, αλμυρό, μαλακό) φαΐ από αυτά που τρώμε». Επίσης, μπορείτε να ρωτήσετε, «Ποιο φαΐ δεν μπορείς να φας με κουτάλι;», και «Ποιο φαΐ δεν χρειάζεται να μασήσουμε;»

• Πώς να μάθετε στο παιδί να δημιουργεί συνειρμούς μεταξύ προβλημάτων και πρακτικών λύσεων

Ζητήστε από το παιδί ενώ παρατηρείτε εικόνες με ρούχα να σας απαντήσει σε ερωτήσεις τύπου, «Μπορείς να μου δείξεις τι φοράς στα πόδια σου όταν βρέχει;» Αυτή η μέθοδος βοηθάει το παιδί να μάθει να φτιάχνει συνειρμούς μεταξύ «προβληματικών» καταστάσεων ή γεγονότων και των λύσεών τους.

• Πώς θα μάθει το παιδί να οργανώνει δραστηριότητες

Υποβάλλετε απλές ερωτήσεις ή κεντρίστε το ενδιαφέρον του παιδιού όσον αφορά καθημερινές δραστηριότητες που χρειάζονται οργάνωση. Αυτές οι ερωτήσεις δεν χρειάζεται να γίνονται επί καθημερινής βάσης αφού δύνανται να γίνουν «προσπάθεια» για το παιδί. Αρκεί να γνωρίζετε πως κάποιες δραστηριότητες, που συχνά εκτελείτε στη διάρκεια της ημέρας, μπορούν να γίνουν ευκαιρία για μάθηση.

Ωφέλιμο είναι, επίσης, να εκφράζετε τα σχόλιά σας με τρόπο που θα βοηθά το παιδί να οργανώσει τις λέξεις και τις σκέψεις του. Σας παρουσιάζεται, πιθανώς, η ευκαιρία για ψώνια με το τρίχρονο παιδί σας:

Γονέας: «Ας ετοιμαστούμε. Χιονίζει έξω και κάνει κρύο! Τι πρέπει να φορέσουμε;»

Παιδί: «Μπότες; Γάντια;»

Γονέας: «Σωστά! Τι άλλο θα κρατήσει ζεστά τα πόδια μας;»

Παιδί: «Ένα ζευγάρι κάλτσες!»

Τα παιδιά αγαπούν να μιλούν με τους γονείς τους. Σχεδιάστε συζητήσεις ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας να οργανώσει τις σκέψεις του και να κατασκευάσει σωστές απαντήσεις. Να χρησιμοποιείτε εμπειρίες από την καθημερινότητά σας για να βοηθήσετε το παιδί να αναπτύξει τη δεξιότητα δημιουργίας σημασιολογικών και πραγματολογικών συνειρμών.

Πηγή: Beth Witt, Parent Articles 1, Communication Skill Builders, a division of The Psychological Corporation

Τι είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ο Αυτισμός; - Στρατηγικές

  Ακούμε πολλές φορές, ακόμη και από ειδικούς, τον στενάχωρο μύθο πως τα άτομα με αυτισμό δεν αναζητούν την κοινωνικότητα και την επαφή με τους ανθρώπους γύρω τους. Αυτή είναι μια πολύ επιφανειακή προσέγγιση, ένα γρήγορο και επιπόλαιο συμπέρασμα.

  Φυσικά και τους αρέσει να κάνουν παρέα με άλλα παιδιά, τους είναι όμως εξαιρετικά δύσκολο να παραμείνουν σε έναν κύκλο μια ομάδα ή να διατηρήσουν μια συζήτηση.

Όχι γιατί δεν αντέχουν την ανθρώπινη επαφή αλλά γιατί νιώθουν αμηχανία καθώς δεν ξέρουν πώς να «μεταφράσουν» τη συμπεριφορά των άλλων. Δυσκολεύονται  να αναγνωρίσουν  τις προθέσεις και την συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω τους με αποτέλεσμα πολλές φορές να την παρερμηνεύουν. Μια πράξη αγάπης όπως πχ το τράβηγμα του χεριού μπορεί να ληφθεί σαν απειλή. Έχοντας χαθεί λοιπόν στη «μετάφραση» στιγμιαία φορτίζονται συναισθηματικά. Κατακλύζονται από συναισθήματα αβεβαιότητας, άγχους, αμηχανίας και τελικά ανυπομονησίας με αποτέλεσμα εκρήξεις θυμού ή αποστροφή (φυγή). 

Μπορούμε λοιπόν  να παίξουμε σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών με αυτισμό βοηθώντας τα να μάθουν να  διαπραγματεύονται με τον κόσμο γύρω τους.  Καθώς δυσκολεύονται να εκφράσουν τους φόβους και  τις ανησυχίες τους, χρειάζονται κάποιον να τους  βοηθήσει να αφήσουν την ασφαλή φανταστική  ζωή τους  και να αντιμετωπίσουν τις  αβεβαιότητες του εξωτερικού πραγματικού κόσμου. Αυτό θα επιτευχθεί παρέχοντάς τους οργάνωση και σταθερότητα μέσω στρατηγικών διδασκαλίας που βασίζονται στην ηθική επιβράβευση και στην ανάπτυξη καίριων δεξιοτήτων.

Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θα διευκολύνουμε την επιτυχία τους αλλά θα τους βοηθήσουμε να νιώσουν λιγότερο απομονωμένοι από τους  άλλους και λιγότερο καταβεβλημένοι από τις απαιτήσεις της καθημερινής τους ζωής.

  Συμπεριφορές και μοτίβα που θεωρούμε στη ζωή μας αυτονόητα και μεγαλώνοντας τα αναπτύσσουμε, στον αυτισμό θα πρέπει να τα χτίσουμε κομμάτι – κομμάτι. Χρειάζονται να  μάθουν πώς να συμπεριφέρονται σε κοινωνικούς υπαινιγμούς και να τους δοθεί μια «λίστα απαντήσεων» τις οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιούν σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις.

Πρέπει λοιπόν να διδαχθούν τι να πουν και πώς να το πουν. Ένας τρόπος είναι μέσα από παιχνίδια ρόλων και μίμησης.

Η κοινωνική τους κρίση βελτιώνεται μόνο όταν έχουν διδαχθεί κάποιους κανόνες που άλλοι ακολουθούν ενστικτωδώς

  Όταν βρίσκονται σε καινούριο περιβάλλον με νέα πρόσωπα, παιδιών ή μαθητών, νοιώθουν ανησυχία (υπερβολική έκκριση αδρεναλίνης δημιουργεί υπερδιέγερση και επομένως τάση φυγής ή επιθετικότητα = fight or flight). Τότε νοιώθουν την ανάγκη να τρέξουν, να σκαρφαλώσουν και γενικά να ξοδέψουν το περίσσευμα ενέργειας που τους κατακλύζει, να «επιτεθούν» με μια έκρηξη θυμού ή να «παγώσουν» δίνοντας την αίσθηση της απάθειας/αδράνειας.

 Η προσοχή τους αυτές τις στιγμές απορροφάται από αυτό στο οποίο επικεντρώνονται και τους είναι πολύ δύσκολο να ακούσουν και να υπακούσουν σε  οδηγίες και εντολές.

Αυτό κάνει τους άλλους να πιστεύουν ότι αμφισβητούν ή απορρίπτουν  την δικαιοδοσία τους και προκαλεί θυμό, τότε μπορεί να τους μιλήσουμε με ένταση ή να  φωνάξουμε και έτσι αρχίζει ένας φαύλος κύκλος. Η ένταση, η βιασύνη, οι φωνές σημαίνουν για εκείνους «κίνδυνος». Ο «κίνδυνος» προκαλεί περισσότερη αδρεναλίνη που σημαίνει λιγότερη διαύγεια και περισσότερη αντίδραση φυγής ή επίθεσης. 

   Αυτό που χρειάζονται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ένα ψύχραιμο και αν είναι δυνατόν φιλικό ερέθισμα που να τους υπενθυμίζει αυτό που πρέπει να κάνουν.

   Τα άτομα με αυτισμό ματαιώνονται πολύ εύκολα, πέφτει η αυτοεκτίμησή τους λόγω της αυστηρής κριτικής που ασκούν στον εαυτό τους. Δεν μπορούν να αντέξουν το λάθος κ έτσι καταφεύγουν σε μηχανισμούς άμυνας (αποφυγή, αλλαγή θέματος άρνηση).

   Αυτή τους η συμπεριφορά προκαλεί εκνευρισμό και θυμό στους άλλους και τελικά ρήξη με αποτέλεσμα και στις δύο πλευρές να αναπτυχθεί αίσθημα καχυποψίας και έλλειψη εμπιστοσύνης. Το άτομο με αυτισμό νιώθει πληγωμένο χωρίς κατανόηση και η άλλη πλευρά νιώθει αγανάκτηση και θυμό με αποτέλεσμα την απομάκρυνση και των δύο.

  Όταν συμβεί αυτό το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το άγχος του και να αντιμετωπίσουμε τα λάθη τους με μια επιβράβευση, ένα «δεν πειράζει κ εγώ χάλια το ζωγράφισα» και μια παρότρυνση για επανάληψη της προσπάθειας.

  Τα άτομα με αυτισμό δύσκολα θα ζητήσουν βοήθεια ή παρηγοριά καθώς το κοινωνικό τους ένστικτο είναι ελλιπές. Δυσκολεύονται να διαισθανθούν τα συναισθήματα των άλλων και φοβούνται την απόρριψη ή τον εμπαιγμό. Πρώτοι λοιπόν πρέπει να προσφερθούμε για βοήθεια ή να παροτρύνουμε τον ίδιο να μας την ζητήσει. Χρειάζεται να τους δείξουμε τον τρόπο να ξεπεράσουν το εμπόδιο της παρερμηνείας των συναισθημάτων και να τους διδάξουμε τρόπους επίλυσης των προβλημάτων τους ειρηνικά και για τις δύο πλευρές, πχ «μπορώ να έχω ένα άλλο χαρτί να ζωγραφίσω;».

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

}  Ακολουθούμε τις επιλογές του παιδιού, έτσι μειώνουμε το άγχος αλλά και κρατάμε σε υψηλά επίπεδα το ενδιαφέρον του.

}  Παρατηρούμε τι αρέσει στο παιδί και ψάχνουμε για ενισχυτές ή ενισχυτικές δράσεις.

}  Χρησιμοποιούμε φυσικά κίνητρα και ενισχυτές πχ θέλοντας να το μάθουμε να ανταποκρίνεται σε απλές εντολές λέμε, «Άνοιξε την πόρτα για να πάμε βόλτα.»

}  Έχουμε έλεγχο των αντικειμένων ή των καταστάσεων παραμένοντας σταθεροί.

}  Βάζουμε δράσεις συντήρησης ενδιάμεσα σε καινούργιες και δύσκολες δραστηριότητες έτσι ώστε να αποφευχθεί η ματαίωση.

}  Επιβράβευση. 

Κυριακίδου Ελπίδα, παιδιατρική εργοθεραπεύτρια

Κατάκτηση αλφαβητισμού

Για την κατάκτηση αλφαβητισμού πολύ σημαντικός 

παράγοντας είναι ένα περιβάλλον πλούσιο 

σε αναγνωστικά ερεθίσματα. Ένα περιβάλλον το οποίο 

πρέπει να σφύζει από δείγματα γραπτού λόγου με νόημα και 

σημασία για τα παιδιά. Αφίσες παιχνιδότοπων, θεατρικών

 παραστάσεων, εισιτήρια, ημερολόγια, εφημερίδες, 

περιοδικά, παλιοί τηλεφωνικοί κατάλογοι, ληγμένοι 

λογαριασμοί, άδεια κουτιά συσκευασιών, πινακίδες,

 σημειωματάρια, χάρτες, κάρτες, διαφημιστικά και φυσικά 

βιβλία, πολλά και καλά παιδικά βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, 

απαρτίζουν ένα εξαιρετικά πλούσιο περιβάλλον. Καθώς το 

παιδί παρατηρεί, πειραματίζεται και προβληματίζεται, επιδρά

 πάνω σε όλα αυτά, κατανοεί την λειτουργία του καθενός, 

αποκτά αναγνωστικές γνώσεις ιδιαίτερα χρήσιμες για την

 κατάκτηση του γραμματισμού – αλφαβητισμού. Ένα πλούσιο

 αναγνωστικό περιβάλλον εμπλουτίζει και βελτιώνει τις 

γνώσεις των παιδιών αναφορικά με διάφορα έντυπα αλλά και

 για τον γραπτό λόγο γενικότερα. Όσο όμως καλό και 

πλούσιο είναι ένα αναγνωστικό περιβάλλον, από μόνο του 

δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα. Η κατάκτηση του

 γραμματισμού θα εκτιναθεί με την καθοδήγηση και 

συμμετοχή των γονιών πρωτίστως και των εκπαιδευτικών. Οι 

αναγνωστικές εμπειρίες εμπλουτίζονται και 

πολλαπλασιάζονται με πολύ γρήγορο ρυθμό προσέχοντας 

παράλληλα να παρέχουμε ασφάλεια, αγάπη και ενδιαφέρον.

 Η αρμονική συνεργασία τέλος, των εκπαιδευτικών και των 

γονέων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία των 

παιδιών στην κατάκτηση του γραμματισμού και στην 

κατάκτηση των γνώσεων γενικότερα. Είναι πολύ δύσκολο οι 

εκπαιδευτικοί να τροφοδοτήσουν τα παιδιά με γνώσεις και

 δεξιότητες αν οι προσπάθειες αυτές δεν υποστηριχθούν 

από μία οικογένεια που να τις εκτιμά και να τις προχωρήσει 

ένα, δύο, τρία βήματα παραπάνω.

 Πορφύρη Δέσποινα, Νηπιαγωγός- Εμψυχώτρια